Albert Finney (1936–2019): Huyền Thoại Diễn Xuất Với Năm Đề Cử Oscar

Albert Finney, một trong những diễn viên tài năng nhất của điện ảnh Anh, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua hơn năm thập kỷ cống hiến. Với phong cách diễn xuất tự nhiên, mãnh liệt và khả năng hóa thân đa dạng, ông được xem là biểu tượng của thế hệ vàng điện ảnh Anh quốc. Bài viết này sẽ khám phá tiểu sử, sự nghiệp, những bộ phim nổi bật, giải thưởng và những câu chuyện hậu trường độc đáo về Albert Finney, làm sáng tỏ chân dung một nghệ sĩ không chỉ tài năng mà còn đầy cá tính.

Tiểu Sử Albert Finney: Từ Salford Đến Kinh Đô Điện Ảnh

Albert Finney sinh ngày 9 tháng 5 năm 1936 tại Salford, Lancashire, Anh, trong một gia đình bình dân, nơi cha ông làm nghề ghi cá cược đường phố bất hợp pháp. Không có nền tảng nghệ thuật, Finney tìm thấy đam mê diễn xuất từ sớm và theo học tại Học viện Kịch nghệ Hoàng gia Anh (RADA). Ông bắt đầu sự nghiệp trên sân khấu, nổi bật với các vai diễn trong kịch Shakespeare, trước khi chuyển sang điện ảnh vào thập niên 1960. Finney qua đời ngày 7 tháng 2 năm 2019 tại London, để lại di sản điện ảnh đồ sộ.

Hành Trình Sự Nghiệp: Từ Sân Khấu Đến Màn Ảnh Rộng

Finney khởi nghiệp với sân khấu, nơi ông được đánh giá cao qua các vở kịch của Shakespeare tại Nhà hát Quốc gia Anh. Năm 1960, ông gây chú ý với vai chính trong Saturday Night and Sunday Morning, bộ phim thuộc phong trào “Angry Young Men” của điện ảnh Anh, khắc họa chân thực cuộc sống tầng lớp lao động. Vai diễn này đưa tên tuổi Finney ra quốc tế.

Năm 1963, Finney nhận đề cử Oscar đầu tiên với Tom Jones, một bộ phim hài phiêu lưu giúp ông khẳng định vị thế ngôi sao. Trong thập niên 1970–1980, ông tiếp tục tỏa sáng với Murder on the Orient Express (1974) trong vai Hercule Poirot và The Dresser (1983), cả hai đều mang về đề cử Oscar. Vai diễn luật sư Ed Masry trong Erin Brockovich (2000) cùng Julia Roberts ghi dấu lần đề cử Oscar thứ năm, dù ông chưa từng giành tượng vàng.

Những năm cuối sự nghiệp, Finney xuất hiện trong các bom tấn như Skyfall (2012) với vai Kincade, người quản lý trang viên của James Bond, và Big Fish (2003) của Tim Burton, nơi ông thể hiện cảm xúc sâu sắc qua câu chuyện cha con đầy chất thơ.

Các Bộ Phim Nổi Bật Và Phong Cách Diễn Xuất

Albert Finney được biết đến với khả năng nhập vai xuất thần, từ những nhân vật bình dân đến các vai phức tạp về tâm lý. Dưới đây là những bộ phim tiêu biểu:

• Tom Jones (1963): Vai Tom Jones, một chàng trai phong lưu, mang về đề cử Oscar đầu tiên và khẳng định sức hút của Finney. Bộ phim đoạt 4 giải Oscar, bao gồm Phim hay nhất.
• Murder on the Orient Express (1974): Finney hóa thân thám tử Hercule Poirot với sự tinh tế và sắc sảo, được đánh giá là một trong những phiên bản Poirot xuất sắc nhất.
• The Dresser (1983): Vai diễn một diễn viên sân khấu già nua, đối đầu với người quản lý, mang đến màn trình diễn đầy cảm xúc, nhận đề cử Oscar.
• Big Fish (2003): Vai Edward Bloom, một người cha kể những câu chuyện kỳ ảo, là minh chứng cho khả năng truyền tải tình cảm gia đình của Finney.
• Erin Brockovich (2000): Vai luật sư Ed Masry hỗ trợ nhân vật của Julia Roberts, thể hiện sự ấm áp và chân thực, nhận đề cử Oscar Nam phụ xuất sắc.
• Skyfall (2012): Vai phụ Kincade trong bom tấn James Bond là một điểm nhấn đáng nhớ, cho thấy Finney vẫn giữ phong độ ở tuổi 76.

Phong cách diễn xuất của Finney kết hợp giữa sự tự nhiên và chiều sâu tâm lý. Ông thường chọn những vai diễn phức tạp, từ bi kịch đến hài hước, và luôn mang đến cảm giác chân thực, gần gũi. Julia Roberts từng ca ngợi Finney là “diễn viên hào hiệp,” luôn nâng tầm bạn diễn.

Giải Thưởng Và Vinh Danh

Dù chưa từng giành Oscar, Albert Finney nhận được năm đề cử danh giá:

• Nam chính xuất sắc: Tom Jones (1963), Murder on the Orient Express (1974), The Dresser (1983), Under the Volcano (1984).
• Nam phụ xuất sắc: Erin Brockovich (2000).

Ngoài Oscar, Finney giành hai giải Quả Cầu Vàng (Tom Jones, Scrooge), một giải BAFTA (Gumshoe), và nhiều giải thưởng sân khấu uy tín. Ông cũng nhận Huân chương CBE của Anh năm 1980 nhưng từ chối tước hiệu Hiệp sĩ vào năm 2000, thể hiện tinh thần khiêm nhường và không chạy theo danh vọng.

Những Câu Chuyện Hậu Trường Thú Vị

• Tinh thần độc lập: Finney nổi tiếng với việc từ chối các vai diễn lớn, bao gồm vai chính trong Lawrence of Arabia và A Man for All Seasons, để tập trung vào các dự án nghệ thuật hoặc sân khấu. Ông ưu tiên sự sáng tạo hơn danh tiếng.
• Ngày quay đặc biệt trong Skyfall: Finney hoàn thành các cảnh quay vai Kincade trong Skyfall chỉ trong một ngày, xen giữa lịch diễn Hamlet và Tamburlaine tại Nhà hát Quốc gia, đồng thời ghi âm một album cho Tamla Motown. Sự đa nhiệm này cho thấy năng lượng phi thường của ông.
• Tình yêu sân khấu: Dù thành công trên màn ảnh, Finney luôn coi sân khấu là “nhà.” Ông thường trở lại sân khấu giữa các dự án phim, như vai chính trong Hamlet hay Luther, thể hiện sự tận hiến với nghệ thuật.
• Tính cách dân chủ: Finney được mô tả là người “dân chủ hóa mọi không gian,” luôn thân thiện và gần gũi với đồng nghiệp, từ đạo diễn đến nhân viên hậu trường.

Các Sự Kiện Quan Trọng Trong Sự Nghiệp

• 1960: Bứt phá với Saturday Night and Sunday Morning, mở ra kỷ nguyên mới cho điện ảnh Anh.
• 1963: Đề cử Oscar đầu tiên với Tom Jones, trở thành ngôi sao quốc tế ở tuổi 27.
• 1983: Đề cử Oscar kép cho The Dresser và Shoot the Moon, khẳng định đỉnh cao diễn xuất.
• 2000: Vai phụ trong Erin Brockovich mang về đề cử Oscar cuối cùng, chứng minh tài năng ở tuổi 64.
• 2012: Xuất hiện cuối cùng trong Skyfall, khép lại sự nghiệp lẫy lừng.

Di Sản Và Ảnh Hưởng

Albert Finney không chỉ là một diễn viên mà còn là biểu tượng của sự chân thành và đam mê nghệ thuật. Ông truyền cảm hứng cho các thế hệ diễn viên bằng cách sống thật với bản thân, từ chối danh hiệu quý tộc và luôn đặt nghệ thuật lên hàng đầu. Di sản của ông nằm ở những vai diễn sống động, từ Hercule Poirot đến Edward Bloom, và tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ.