Trương Minh Quý: Chân Dung Đạo Diễn Độc Lập Tiên Phong Của Điện Ảnh Việt Nam

I. Giới thiệu: Trương Minh Quý – Tiếng nói khác biệt của điện ảnh đương đại

Trương Minh Quý, sinh năm 1990 tại Buôn Ma Thuột, hiện là một trong những nhà làm phim độc lập tài năng và nổi bật nhất của Việt Nam, đang sinh sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh. Anh được biết đến với phong cách điện ảnh độc đáo, thường xuyên pha trộn giữa yếu tố tài liệu và hư cấu, cá nhân và phi cá nhân. Các tác phẩm của anh không chỉ thể hiện một cái nhìn riêng biệt về hiện thực mà còn mở rộng biên độ sáng tạo của điện ảnh Việt Nam.

Vai trò của Trương Minh Quý trong bối cảnh điện ảnh độc lập Việt Nam là đặc biệt quan trọng. Anh đã kiên định theo đuổi con đường làm phim độc lập ngay từ những ngày đầu sự nghiệp, một quyết định mang tính chiến lược và đầy táo bạo. Việc các tác phẩm của anh liên tục được trình chiếu và vinh danh tại các liên hoan phim quốc tế uy tín như Busan, Berlin, Locarno, và gần đây nhất là Cannes đã khẳng định vị thế của anh như một người tiên phong, đưa điện ảnh độc lập Việt Nam vươn ra thế giới. Sự hiện diện quốc tế này không chỉ mang lại sự công nhận cho cá nhân anh mà còn góp phần định hình bản sắc và quỹ đạo của nền điện ảnh độc lập Việt Nam trên trường quốc tế.

II. Hành trình nghệ thuật: Từ Buôn Ma Thuột đến sân khấu toàn cầu

Tuổi thơ và quyết định đột phá

Trương Minh Quý sinh năm 1990 tại Buôn Ma Thuột, một thành phố nhỏ thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam, nơi đã trở thành nguồn cảm hứng sâu sắc cho nhiều tác phẩm của anh. Anh bắt đầu hành trình học tập điện ảnh tại khoa Đạo diễn của Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP. Hồ Chí Minh vào năm 2008. Tuy nhiên, chỉ sau một năm, vào năm 2010, anh đã đưa ra một quyết định mang tính bước ngoặt: dừng việc học để theo đuổi con đường sáng tác độc lập.

Quyết định bỏ học của Trương Minh Quý không phải là một sự từ bỏ thụ động mà là một lựa chọn chủ động, xuất phát từ niềm tin sâu sắc vào con đường sáng tạo của mình. Anh từng chia sẻ rằng trường học không đáp ứng được kỳ vọng của anh và anh nhận thấy ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam thiếu cơ sở hạ tầng để hỗ trợ những khát vọng nghệ thuật của mình. Anh mô tả đây là một “khoảnh khắc khủng hoảng” và một “cách suy nghĩ rất lý tưởng”: bằng cách từ bỏ trường học và đặt mình vào một tình thế không thoải mái, không có bằng cấp, anh chỉ còn một con đường duy nhất để tiến lên là làm phim. Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của anh đối với quyền tự chủ sáng tạo ngay từ những bước đầu tiên của sự nghiệp. Trải nghiệm này đã trở thành một nền tảng quan trọng, định hình tinh thần độc lập của anh và lý giải cho quan điểm sau này của anh về “độc lập như một thái độ” và “càng nhiều tiền, càng ít tự do”.

Phong cách làm phim độc đáo

Phong cách làm phim của Trương Minh Quý được định hình bởi sự pha trộn tinh tế giữa yếu tố tài liệu và hư cấu, cá nhân và phi cá nhân. Các tác phẩm của anh thường lấy cảm hứng sâu sắc từ phong cảnh quê hương Buôn Ma Thuột, những ký ức tuổi thơ và lịch sử Việt Nam. Anh không ngừng thử nghiệm việc kết hợp các khái niệm trừu tượng và hình ảnh với những cải biên thực tế trong quá trình quay phim.

Một đặc điểm nổi bật trong ngôn ngữ điện ảnh của anh là “cái nhìn của nhà làm phim tài liệu”. Điều này được hình thành từ những hạn chế về ngân sách ban đầu, buộc anh phải tập trung quay những gì gần gũi và quen thuộc nhất, chẳng hạn như gia đình và quê hương mình. Những bộ phim đầu tay của anh thường xoay quanh các chủ đề như đồng tính luyến ái, mối quan hệ gia đình (đặc biệt là cha-con) và ký ức tuổi thơ, những điều vẫn tiếp tục hấp dẫn anh và hiện diện trong các tác phẩm sau này. Điều này cho thấy những giới hạn bên ngoài đã không chỉ là rào cản mà còn là chất xúc tác để anh phát triển một giọng điệu nghệ thuật độc đáo. Những gì bắt đầu như một sự cần thiết (quay những gì có sẵn do thiếu kinh phí) đã phát triển thành một lựa chọn phong cách có chủ đích, củng cố bản sắc “độc lập” của anh không chỉ trong sản xuất mà còn trong cách tiếp cận thẩm mỹ.

Tham gia các chương trình quốc tế

Trương Minh Quý đã tích cực tham gia và là cựu học viên của nhiều chương trình điện ảnh quốc tế danh giá. Anh là cựu học viên của Asian Film Academy (Liên hoan Phim Quốc tế Busan, 2012) và Berlinale Talents (Liên hoan Phim Quốc tế Berlin, 2016). Những chương trình này không chỉ đánh dấu những cột mốc quan trọng trong sự nghiệp mà còn mang đến cho anh cơ hội quý giá để tiếp cận mạng lưới điện ảnh quốc tế, học hỏi từ các chuyên gia hàng đầu và mài giũa kỹ năng làm phim của mình. Sự tham gia này đã mở ra cánh cửa cho các tác phẩm của anh được trình chiếu rộng rãi hơn trên toàn cầu.

III. Những tác phẩm nổi bật và dấu ấn cá nhân

Trương Minh Quý là một nhà làm phim sung mãn với một danh mục phim đa dạng, từ phim ngắn thử nghiệm đến phim dài được quốc tế công nhận.

Phim ngắn và những thử nghiệm đầu tiên

Các phim ngắn của Trương Minh Quý thường là những sân chơi để anh thử nghiệm về hình ảnh và dựng phim, cho phép anh khám phá những ý tưởng và cảm xúc một cách tự do nhất. Những tác phẩm này, khi được xâu chuỗi lại, thường hé lộ một mạch tư duy xuyên suốt, mà anh có thể tham chiếu trong các phim dài của mình.

Dưới đây là một số phim ngắn tiêu biểu của anh:

• Căn phòng (The Room) (2010, 27 phút): Đây là phim ngắn đầu tay của anh, được tài trợ bởi Quỹ phim Trẻ, Hội Điện ảnh TP.HCM và đã đoạt giải Ong bạc tại Liên hoan phim Sinh viên Ong Vàng 2010.
• Ngày Chủ nhật bình thường (A Normal Sunday) (2011, 13 phút).
• Video Thô (A Raw Video) (2012, 10 phút).
• Ai đó đang đi vào rừng (Someone Is Going to Forest) (2013, 29 phút): Phim được trình chiếu tại Liên hoan phim Quốc tế Busan lần thứ 18.
• Sao Hỏa nơi đáy giếng (Mars in the Well) (đồng đạo diễn, 2014, 19 phút): Đây là phim ngắn đầu tiên của anh lấy bối cảnh sao Hỏa, một ẩn dụ về sự xa cách và tìm kiếm “ngôi nhà tiếp theo”.
• The Men Who Wait (Những Người Đàn Ông Đợi Chờ) (2020, 15 phút): Tác phẩm này đã đoạt giải Phim ngắn Đông Nam Á hay nhất tại Liên hoan phim Quốc tế Singapore (SGIFF) lần thứ 32 vào năm 2021.
• Death of Soldier (Cái Chết Người Lính) (2020, 14 phút).
• Người Phụ Nữ Nhà Bên (The Woman Next Door) (2021, 10 phút).
• Nhím (Porcupine) (2023, 13 phút): Phim đã được trình chiếu tại Liên hoan phim Quốc tế Rotterdam (IFFR) vào năm 2023.

Phim dài và sự khẳng định tên tuổi

Các phim dài của Trương Minh Quý đã giúp anh khẳng định tên tuổi trên bản đồ điện ảnh quốc tế.

• The City of Mirrors: A Fictional Biography (Thành Phố Những Tấm Gương: Một Tiểu Sử Hư Cấu) (2016): Đây là một tác phẩm pha trộn giữa hư cấu và tài liệu, khám phá ký ức và mối quan hệ phức tạp với quá khứ và hiện tại.
• The Tree House (Nhà Cây) (2019):
  • Phim đã công chiếu tại Liên hoan phim Locarno danh giá và nhận được sự đánh giá cao từ giới phê bình quốc tế, được MUBI ca ngợi là “một trong ba buổi ra mắt phim hay nhất của liên hoan” và The Film Stage nhận định là “một bản tình ca độc đáo, mê hoặc về ký ức và làm phim”.
  • Bộ phim khám phá ý tưởng về “ngôi nhà” theo cách ẩn dụ, thông qua những câu chuyện về các cộng đồng bị cô lập ở Việt Nam, và hình ảnh một nhà làm phim trên sao Hỏa hồi tưởng về Trái đất.
  • Sự phát triển chủ đề “ngôi nhà” và “ký ức” là một mạch xuyên suốt trong các tác phẩm của anh. Từ những bộ phim đầu tay tập trung vào quê hương và gia đình , anh đã mở rộng khám phá ý niệm “ngôi nhà” sang các khía cạnh trừu tượng, cảm xúc và lịch sử hơn trong “The Tree House” và sau này là “Việt và Nam”. Motif “Sao Hỏa” hay “khoảng cách” càng nhấn mạnh ý tưởng về sự xa cách và nỗi khao khát cội rễ. Hành trình cá nhân của anh, đặc biệt là việc chuyển sang Pháp sinh sống , dường như đã làm sâu sắc thêm sự gắn kết nghệ thuật của anh với những chủ đề này, biến chúng thành trụ cột trung tâm trong bản sắc điện ảnh của anh. Điều này cho thấy một yếu tố tự truyện và nội tâm mạnh mẽ trong tác phẩm của anh, nơi làm phim trở thành một cách để anh “trở về nhà trong suy nghĩ” và xử lý mối quan hệ của mình với quê hương và lịch sử.
• Việt và Nam (2024):
  • Đây là bộ phim mới nhất của Trương Minh Quý, một bộ phim tình cảm lãng mạn về hai thợ mỏ than thuộc cộng đồng LGBTQ+.
  • Phim đã công chiếu tại Liên hoan phim Cannes 2024 trong hạng mục Un Certain Regard (Nhãn quan độc đáo), được coi là một trong những hạng mục quan trọng thứ hai của Cannes.
  • Phim được quay bằng phim nhựa 16mm, một lựa chọn có chủ đích của đạo diễn để tạo ra “vẻ ngoài vượt thời gian” và giữ gìn truyền thống làm phim.
  • Về nội dung và chủ đề, “Việt và Nam” xoay quanh câu chuyện của hai thợ mỏ Nam và Việt, làm việc dưới lòng đất sâu 300 mét. Nam không muốn tiếp tục tương lai mịt mờ với than đá nên đã thuê những kẻ buôn lậu đưa mình sang nước ngoài. Trước khi đi, Nam, Việt và mẹ đã cùng nhau đi tìm hài cốt người cha mất tích. Bộ phim lấy cảm hứng từ sự kiện 39 người Việt tử vong trong container ở Essex, Anh vào năm 2019, và khám phá mối quan hệ của thế hệ trẻ với lịch sử chiến tranh Việt Nam, cũng như chủ đề di cư và bản sắc.
  • “Việt và Nam” có thể được xem như một tuyên ngôn nghệ thuật và một sự đối đầu với kiểm duyệt. Bộ phim trực tiếp đề cập đến các chủ đề nhạy cảm như tình yêu đồng giới, nạn buôn người (liên quan đến vụ Essex 2019), và di sản chiến tranh Việt Nam đối với các thế hệ trẻ. Trương Minh Quý đã tuyên bố rõ ràng rằng “Việt và Nam” là “tuyên ngôn nghệ thuật” của anh để thiết lập một “cái nhìn” mới và giải phóng bản thân khỏi “những kỳ vọng của phương Tây về một câu chuyện hậu chiến”. Mặc dù phim được sản xuất bên ngoài Việt Nam, anh vẫn khẳng định bản sắc Việt Nam của nó thông qua đạo diễn, bối cảnh, câu chuyện và ngôn ngữ. Những lựa chọn này, đặc biệt là việc khám phá sự thân mật đồng giới và việc đề cập đến thảm kịch Essex, đã trực tiếp dẫn đến việc phim bị cấm chiếu tại Việt Nam. Lệnh cấm này, bất chấp sự hoan nghênh quốc tế tại Cannes, đã đặt bộ phim vào vị trí biểu tượng cho sự căng thẳng giữa tự do nghệ thuật và kiểm duyệt nhà nước ở Việt Nam. Nó làm nổi bật vai trò của Trương Minh Quý như một nhà làm phim sẵn sàng đối mặt với những sự thật khó chịu và vượt qua các ranh giới, ngay cả khi phải đánh đổi bằng việc không được phát hành trong nước. Việc anh chấp nhận lệnh cấm nhưng vẫn giữ hy vọng cho điện ảnh arthouse Việt Nam củng cố thêm lập trường kiên định của anh.

Phim đã đạo diễn của Trương Minh Quý

IV. Giải thưởng và vinh danh quốc tế

Trương Minh Quý đã nhận được nhiều giải thưởng và vinh danh quan trọng từ các tổ chức và liên hoan phim quốc tế, khẳng định tài năng và tầm ảnh hưởng của anh trong giới điện ảnh toàn cầu.

Các giải thưởng quan trọng

• Anh đã vinh dự nhận Giải thưởng Nghệ thuật tại VideoBrasil (São Paulo) lần thứ 20 vào năm 2017.
• Phim “The Men Who Wait” của anh đã đoạt giải Phim ngắn Đông Nam Á hay nhất tại Liên hoan phim Quốc tế Singapore (SGIFF) lần thứ 32 vào năm 2021.
• Anh cũng nhận được sự hỗ trợ kinh phí sản xuất từ hội đồng xét duyệt của quỹ WCF thuộc Liên hoan phim quốc tế Berlin cho phim “Nhà cây” (The Tree House).

Các chương trình và liên hoan phim quốc tế uy tín đã tham dự

Sự nghiệp của Trương Minh Quý được đánh dấu bằng sự hiện diện liên tục tại các sự kiện điện ảnh hàng đầu thế giới:

• Anh là cựu học viên của Asian Film Academy (Liên hoan Phim Quốc tế Busan, 2012) và Berlinale Talents (Liên hoan Phim Quốc tế Berlin, 2016).
• Các phim của anh đã được trình chiếu tại nhiều liên hoan phim ngắn quốc tế uy tín như Oberhausen (Đức), Clermont-Ferrand (Pháp), và Les Rencontres Internationales Paris (Pháp).
• Phim “The Tree House” của anh đã được công chiếu tại Liên hoan phim Locarno (Thụy Sĩ).
• Các tác phẩm của anh cũng đã đến với Liên hoan phim New York (Mỹ) và IFFR (International Film Festival Rotterdam).
• Gần đây nhất, phim “Việt và Nam” của anh đã được chọn tranh giải tại hạng mục Un Certain Regard (Nhãn quan độc đáo) của Liên hoan phim Cannes 2024, một trong những hạng mục quan trọng nhất của Cannes.

Giải thưởng và Vinh danh Quốc tế của Trương Minh Quý

Bảng này minh họa rõ ràng mức độ công nhận quốc tế mà Trương Minh Quý đã đạt được. Nó không chỉ liệt kê các giải thưởng mà anh đã giành được mà còn nhấn mạnh sự hiện diện nhất quán của anh tại các sự kiện điện ảnh toàn cầu uy tín, cho thấy tầm ảnh hưởng và sự chấp nhận của anh trong giới điện ảnh nghệ thuật quốc tế. Việc đưa đề cử Cannes cho “Việt và Nam” vào danh sách là một cột mốc quan trọng, cho thấy thành tựu lớn và sự chú ý toàn cầu mà tác phẩm mới nhất của anh đã nhận được tính đến giữa năm 2024.

V. Những câu chuyện hậu trường và triết lý làm phim

Thách thức tài chính và tự do sáng tạo

Trương Minh Quý nổi tiếng với triết lý làm phim sâu sắc, thường tự nhủ: “càng nhiều tiền, càng ít tự do”. Đối với anh, tự do trước hết là không bị lệ thuộc vào thiết bị máy móc, và ở một chiều kích tâm lý, đó là có không gian và thời gian để trí tưởng tượng được tự do lang thang, để sự chờ đợi trở thành kiên nhẫn, để những cảm xúc đời thường cất lên tiếng hát riêng tư, và để phim cùng cuộc sống hàng ngày trở thành chính nhau. Anh thường đặt câu hỏi về việc tại sao những nhà làm phim trẻ như mình phải gánh những khoản nợ và áp lực chỉ để có đủ tiền làm phim theo ý muốn, và nhận thấy vấn đề lớn nhất của sinh viên điện ảnh là làm sao có đủ kinh phí để thực hiện tác phẩm, đặc biệt là phim tốt nghiệp.

Triết lý “độc lập như một thái độ” của anh không chỉ là một quan niệm trừu tượng mà còn bắt nguồn sâu sắc từ những trải nghiệm thực tế. Từ việc bỏ học điện ảnh do nhận thấy thiếu cơ sở hạ tầng hỗ trợ đến việc đối mặt với những hạn chế ngân sách ban đầu đã dẫn anh đến việc phát triển “cái nhìn của nhà làm phim tài liệu”. Điều này cho thấy một sự hiểu biết sâu sắc về bối cảnh làm phim độc lập, nơi những giới hạn tài chính không chỉ là trở ngại mà còn là chất xúc tác cho sự khéo léo sáng tạo và một định nghĩa lại về tự do nghệ thuật. Tầm nhìn của anh về việc làm phim trong tương lai, chỉ cần một “máy quay cục gạch” và máy thu tiếng bền pin , gói gọn tinh thần này, cho thấy sự độc lập thực sự nằm ở tư duy và khả năng thích ứng của người nghệ sĩ, chứ không phải ở nguồn lực bên ngoài. Triết lý này là một động lực cốt lõi cho phong cách và sự kiên cường độc đáo của anh.

Quan điểm về lịch sử và bản sắc Việt Nam

Các trần thuật và hình ảnh trong phim của Trương Minh Quý luôn nằm giữa tài liệu và hư cấu, cá nhân và phi cá nhân, lấy cảm hứng từ phong cảnh quê hương, ký ức tuổi thơ và lịch sử Việt Nam. Anh coi nhân vật “người cha” trong “Việt và Nam” là biểu tượng của lịch sử Việt Nam đối với các thế hệ sau chiến tranh, đại diện cho sự vắng mặt và những cuộc khủng hoảng quốc gia chưa được giải quyết. Phim của anh không đưa ra câu trả lời cụ thể mà thay vào đó đặt ra những câu hỏi về mối quan hệ của người trẻ với lịch sử dân tộc, một vấn đề mà anh cho là có tính toàn cầu.

Việc lồng ghép lịch sử và ký ức cá nhân vào một “cái nhìn” mới là một chiến lược nghệ thuật có chủ đích của anh. Điều này cho thấy một chiến lược nghệ thuật có chủ đích nhằm xem xét lại lịch sử và bản sắc Việt Nam qua một lăng kính cá nhân, thường mơ hồ. Bằng cách pha trộn yếu tố tài liệu và hư cấu, và tập trung vào các chủ đề như người cha vắng mặt (đại diện cho lịch sử) và tác động của quá khứ lên hiện tại, anh tạo ra một cuộc đối thoại đa chiều, vượt lên trên những câu chuyện đơn giản. Cách tiếp cận này cho phép anh khám phá những tổn thương quốc gia phức tạp và các vấn đề xã hội (như thảm kịch container năm 2019 ) mà không mang tính giáo điều, mời gọi khán giả tương tác với lịch sử ở cấp độ cảm xúc và nội tâm. Tác phẩm của anh góp phần tạo nên một sự hiểu biết đa diện hơn về Việt Nam đương đại, thách thức cả những định kiến bên trong và bên ngoài.

Vụ việc “Việt và Nam” và vấn đề kiểm duyệt

Mặc dù được công chiếu tại Liên hoan phim Cannes danh giá, “Việt và Nam” đã bị Cục Điện ảnh Việt Nam thẩm định và quyết định không cấp phép phổ biến tại Việt Nam. Lý do được cho là phim đề cập đến “vụ 39 thùng nhân container” và có thể “ảnh hưởng đến đảng Cộng Sản” , hoặc “vẽ ra một bức tranh tiêu cực và u ám”. Để có thể gửi phim đến Cannes, Trương Minh Quý đã phải “lách luật kiểm duyệt nghiêm ngặt của Việt Nam”. Anh bày tỏ sự thất vọng nhưng chấp nhận quyết định của hội đồng kiểm duyệt, đồng thời vẫn giữ hy vọng cho điện ảnh arthouse Việt Nam được phát hành trong nước.

Sự việc này là một hệ quả trực tiếp của việc nội dung phim thách thức các câu chuyện hoặc chuẩn mực xã hội hiện hành ở Việt Nam. Lệnh cấm làm nổi bật sự căng thẳng vốn có giữa việc theo đuổi sự thật của một nghệ sĩ độc lập và sự kiểm soát của nhà nước đối với sản phẩm văn hóa. Vụ việc này không chỉ ảnh hưởng đến bộ phim của Trương Minh Quý mà còn gửi một thông điệp cảnh báo đến các nhà làm phim độc lập khác ở Việt Nam, nhấn mạnh những rủi ro khi khám phá một số chủ đề nhất định. Tuy nhiên, nó cũng khuếch đại tầm quan trọng quốc tế của bộ phim như một tác phẩm dũng cảm điều hướng các vấn đề phức tạp, biến nó thành một tuyên bố mạnh mẽ về tự do nghệ thuật và tầm vươn toàn cầu của các tiếng nói độc lập Việt Nam bất chấp những hạn chế trong nước. Việc anh vẫn giữ hy vọng cho điện ảnh arthouse Việt Nam cho thấy sự kiên cường và tầm nhìn dài hạn của anh đối với ngành.

VI. Tầm nhìn và tương lai của điện ảnh Trương Minh Quý

Trương Minh Quý hiện vẫn chưa quyết định về dự án tiếp theo của mình nhưng bày tỏ mong muốn tiếp tục phát triển với tư cách một nhà làm phim. Anh vẫn giữ hy vọng rằng sẽ có nhiều phim arthouse Việt Nam hơn được phát hành trong nước, bất chấp những thách thức về kiểm duyệt hiện tại. Tầm nhìn của anh về làm phim trong tương lai là sự tối giản: chỉ cần một “máy quay cục gạch” và máy thu tiếng bền pin để ghi lại cuộc sống đang chảy trước mắt, xung quanh và bên trong anh.

Sự kiên định với con đường độc lập và hy vọng cho điện ảnh arthouse Việt Nam của anh là đáng chú ý. Bất chấp lệnh cấm đối với “Việt và Nam” và những thách thức liên tục của việc làm phim độc lập (tài chính, kiểm duyệt), Trương Minh Quý vẫn thể hiện cam kết không ngừng đối với nghề của mình và hy vọng vào tương lai của điện ảnh nghệ thuật Việt Nam. Tầm nhìn của anh về làm phim tối giản củng cố thêm điều này. Điều này cho thấy sự kiên cường đáng kể và một niềm tin sâu sắc vào sức mạnh của điện ảnh vượt ra ngoài thành công thương mại hay sự chấp thuận của nhà nước. Sự công nhận quốc tế nhất quán của anh đã chứng minh cho những lựa chọn nghệ thuật của anh, ngay cả khi chúng mâu thuẫn với các quy định trong nước. Hành trình của Trương Minh Quý là một ngọn hải đăng hy vọng cho các nhà làm phim trẻ Việt Nam đang tìm cách kể những câu chuyện của riêng mình một cách chân thực, góp phần vào một bức tranh điện ảnh sôi động, dù thường xuyên phải hoạt động trong bóng tối.

VII. Kết luận: Di sản và kỳ vọng

Trương Minh Quý đã định vị mình là một đạo diễn tiên phong trong nền điện ảnh độc lập Việt Nam, mang đến một phong cách riêng biệt và những câu chuyện sâu sắc về đất nước ra thế giới. Anh nổi bật với khả năng pha trộn một cách tinh tế giữa yếu tố tài liệu và hư cấu, giữa trải nghiệm cá nhân và lịch sử dân tộc, tạo ra những tác phẩm có sức lay động mạnh mẽ và khả năng khơi gợi suy tư.

Các bộ phim của anh, từ những thử nghiệm ban đầu đến tác phẩm gây tiếng vang quốc tế như “The Tree House” và “Việt và Nam”, đều phản ánh một cái nhìn độc đáo về “ngôi nhà”, ký ức và bản sắc Việt Nam trong bối cảnh đương đại. Dù phải đối mặt với những thách thức về tài chính và kiểm duyệt, đặc biệt là trường hợp “Việt và Nam” bị cấm chiếu trong nước, Trương Minh Quý vẫn kiên định với triết lý “độc lập như một thái độ”, biến những hạn chế thành động lực sáng tạo.

Di sản của Trương Minh Quý không chỉ nằm ở danh mục phim ấn tượng và những giải thưởng quốc tế, mà còn ở vai trò của anh trong việc mở ra những cuộc đối thoại quan trọng về lịch sử, xã hội và tự do nghệ thuật tại Việt Nam. Anh là nguồn cảm hứng cho thế hệ làm phim trẻ, khuyến khích họ theo đuổi tầm nhìn nghệ thuật của mình một cách chân thành và kiên cường. Cộng đồng điện ảnh và khán giả toàn cầu có thể kỳ vọng vào những tác phẩm tiếp theo của anh, tiếp tục khám phá những chiều sâu mới trong câu chuyện con người và bản sắc Việt Nam.